Allergie / Atopie

Allergie bij de hond is helaas een vaak voorkomend probleem. Een allergie is eigenlijk een overmatige reactie van het immuunsysteem (afweersysteem) tegen een onschadelijke prikkel. Dit kan aan het immuunsysteem zelf liggen of bijvoorbeeld aan de natuurlijke barrière tussen omgeving en dier. Denk hierbij aan de huid of darmwand, deze vormen de eerste bescherming tegen invloeden van buitenaf. Indien de darmwand of de huid zijn aangetast, kunnen allergenen (allergie-opwekkende stoffen) gemakkelijker diep in het lichaam doordringen en daar een allergische reactie opwekken.
Er bestaan verschillende soorten allergie bij de hond, die grofweg ingedeeld kunnen worden in 4 groepen:
§ Vlooienallergie
§ Voedselallergie
§ Atopie
§ Contactallergie

Vlooienallergie
Een vlo brengt voordat hij bloed gaat zuigen eerst wat speeksel in de huid van de hond. Sommige dieren zijn allergisch voor dit speeksel. Door de beet van slechts 1 of enkele vlooien kan een dier met vlooienallergie een ernstige huidreactie krijgen. Indien u geen vlooien vindt op uw huisdier, wil dit nog niet zeggen dat hij/zij geen vlooienallergie heeft! Goede vlooienbestrijding bij alle dieren in huis is het belangrijkste onderdeel van de behandeling van vlooienallergie.

Voedselallergie
Voedselallergie is een overmatige reactie op bestanddelen uit de voeding. Van alle allergische patiënten is zo’n 10-15% allergisch voor voedsel. Deze vorm van allergie kan op iedere leeftijd ontstaan, dus ook bij dieren die al jaren op hetzelfde voer staan! De meeste honden zijn allergisch voor eiwitten (vleesbestanddelen).
Vroeger betrof dit meestal runder- of kippeneiwit. Tegenwoordig worden er echter steeds meer verschillende soorten eiwit verwerkt in voer (denk aan lam, vis, gevogelte), waardoor we tegen steeds meer soorten eiwit allergieën zien. 
 
Atopie
Atopie is een erfelijk bepaalde, overmatige reactie op omgevingsallergenen, dus op stoffen in de lucht of in de omgeving. U kunt hierbij denken aan vlooien, (huisstof)mijten, pollen, bomen etc. De eerste verschijnselen presenteren zich meestal op een leeftijd van 9 maanden tot 4 jaar. Atopie kan soms seizoensgebonden voorkomen, bijvoorbeeld als de allergie optreedt tegen grassen die alleen in het voorjaar bloeien.

Contactallergie
Deze vorm van allergie wordt slechts zelden gezien. Het gaat om een locale reactie tegen iets wat contact heeft met de huid. Denk aan een reactie in hals op een bepaalde halsband of een plek in de nek waar de hond steeds mee over de rand van de mand hangt. We gaan in dit artikel verder niet in op deze vorm van allergie.

Verschijnselen allergie bij de hond

Het belangrijkste verschijnsel van allergie bij de hond is jeuk. Het betreft vaak het gezicht, oren (soms alleen oren!), voeten, liezen en oksels. Doordat de huid aangetast wordt door de allergie en door het krabben ontstaan er ook vaak secundaire (als gevolg van) huidontstekingen met bacteriën en gisten. Hierdoor worden de verschijnselen verergerd. Daarnaast krijgen de meeste patiënten een sterkere geur, krijgen ze verdikkingen van de huid, kale plekken en soms likplekken. Bij voedselallergie worden soms ook darmproblemen gezien zoals terugkerende diarree of winderigheid. Dit is echter vaak niet zo!
Zo kan een allergie eruit zien.

Diagnostiek allergie bij de hond

Het traject dat moet worden doorlopen om tot de juiste diagnose te komen neemt vaak veel tijd in beslag! Dit is voor zowel eigenaar als dierenarts soms erg vervelend, maar bedenk dat de aanhouder meestal wint. Soms wijzen de verschijnselen al in de richting van een bepaalde vorm van allergie, bijvoorbeeld de leeftijd van de hond of het seizoensgebonden aspect (uw hond is niet 2 maanden per jaar allergisch voor zijn voer en de rest van het jaar niet).
• Eerst zullen de gemakkelijkst uit te sluiten oorzaken voor jeuk worden uitgesloten, zoals parasieten (vlooien, luizen, mijten).
• Vervolgens moet altijd eerst een voedselallergie worden uitgesloten. Alle verdere vormen van onderzoek naar atopie (zoals allergietesten) zijn niet betrouwbaar als niet eerst is uitgesloten dat de hond allergisch is voor voedsel. Het uitsluiten van voedselallergie doen we door middel van een dieet. Dit kan door een commercieel dieet te gebruiken (via uw dierenarts, de hypoallergene diëten uit de dierenwinkel of van internet zijn voor dit onderzoek niet streng genoeg en dus zinloos) of door zelf te koken. Zelf koken is meer werk, maar wel betrouwbaarder. Per soort commercieel hypoallergeen dieet zal een klein deel van de voedselallergische dieren toch nog een reactie geven, dus als uw hond niet verbetert op een merk hypoallergeen voer, dan betekent dit nog niet dat hij/zij niet alsnog allergisch is voor voedsel. Het dieet moet zeer strikt worden opgevolgd voor een periode van 9 weken. Indien uw dier binnen die 9 weken niet duidelijk verbetert, is er geen sprake van voedselallergie. Verbetert uw hond wel, dan kunt u doorgaan met het gekozen commerciële voer of (indien u zelf kookt) moet er gezocht worden naar een dieet waar uw hond het goed op doet.
• Als de hond niet allergisch is voor voedsel, betreft het een atopie. Er bestaan testen om uit te zoeken waar de hond allergisch op reageert. Dit kan via bloedonderzoek, recent is gebleken dat de intradermale allergietest (huidtest) niet voldoende betrouwbaar is. Deze wordt daarom dus niet meer aangeraden.

Therapie allergie bij de hond

Bij voedselallergie is dit een dieet zoeken waar de hond niet meer allergisch op reageert. De meeste honden uit deze groep hebben naast de voeding geen medicatie nodig. Het dieet moet wel zeer streng gevolgd worden, één plakje worst kan voldoende zijn om een heftige reactie op te wekken. Ook het ‘snaaien’ van straat moet tot een minimum beperkt worden.
Voor atopische honden, waarbij er bekend is welke allergenen er verantwoordelijk zijn voor de problemen, kan er gekozen worden voor de ASIT (allergeen-specifieke immuuntherapie). Hierbij worden er met toenemend interval een oplopende hoeveelheid vloeistof met de oorzakelijke allergenen onder de huid ingespoten. Dit inspuiten doet u zelf. Hiermee hopen we de reactie van het lichaam te verminderen. Het effect van deze therapie wordt pas na 4-9 maanden zichtbaar en het werkt niet bij alle patiënten. 
In afwachting van de werking van de ASIT of bij patiënten waar er (nog niet) is uitgezocht waartegen de allergie optreedt, kan gekozen worden voor een medicamenteuze therapie. Dit betreft in eerste plaats een stof die de allergische reactie remt, meestal prednisonachtige stoffen. Deze werken vaak erg goed, maar hebben op de lange termijn wel meer of minder ernstige bijwerkingen. Daarnaast kunt u denken aan antibiotica bij secundaire huidontstekingen, shampoo, oorzalven, voedingssupplementen ed..

Prognose allergie bij de hond

In principe is een allergie niet levensbedreigend. De aandoening kan echter voor de patiënt heel erg vervelend zijn en therapie is bij vrijwel alle patiënten noodzakelijk. Behandeling is vaak goed mogelijk, maar vereist wel discipline en uithoudingsvermogen van de baas!

Bron: de Keerhoeve